EME , of toch een beetje

Door de nieuwe technieken en door bevestigingen op internet dat het tegenwoordig ook met "simpele middelen" misschien wel iets te vangen valt met de zwakke echo's die terug van de maan komen heb ik dit weekend mijn oor ( althans dat van mijn pc) te luisteren gelegd .
De volgende minimalistische set-up werd gebruikt :

1. Een 12 elements cushcrafft 2-meter beam horizontaal gepolariseerd  zonder préamp . Deze beam is 30 jaar oud en was een 14 el ( 3-voudige reflector zoals TV-antennes) . Het is een enkelvoudige reflector geworden en de andere elementen werden gebruikt om de missende directoren aan te vullen

2. Een front-end , destijds gebouwd met een UV916 tuner en reeds gebruikt voor andere experimenten ( zie deze blog). De UV916 wordt aangestuurd vanuit de PC via de COM-poort en een programmaatje .
De mosterd is te vinden op bijgevoegde link.
UV916

3. Na de tuner komt er een schakeling met een OFW filter ( TV-middenfrequent) en een downconvertor van 38.9 naar 28.9 zodat ik in de 10m band val.

4. De TS440S als achterzet . Dit geeft als voordeel dat alle modes beschikbaar zijn ( CW - SSB-AM-FM en FSK) en de nodige filters .Dit is één van de reden dat ik deze TRX nog niet heb weggedaan .

5. Een PC met de suite van WSJT ( K1JT) . Hier vind men onder andere de JT65 mode.Natuurlijk ook een geluidskaart.

6. Een chat programma waar men de moonbouncers kunt volgen wat afspraken betreft , anders zoek je een speld in een hooiberg.
Hier is er één   moonbounce chat en hier nog een on4kst.-chat

7. Een rotor om uw antenne te draaien ( channel master). Eleveren is niet nodig voor de eerste proeven ,maar je moet wel de antenne in het azimut naar de maan kunnen draaien natuurlijk.

8. Vooral veel geduld , zekers als je niet weet hoe het programma in elkaar steekt .Er is wel een nederlandstalige handleiding  , maar toch . Leren door te doen is hier ook de boodschap.

En leren moet je wel .
Welke mode er juist gebruikt wordt bij EME was mij nog niet geheel duidelijk . Het blijk JT65B te zijn , althans op 2m ( en hoger ?) .In welke mode wordt er uitgezonden ? Is dit USB , LSB of moet ik toch op de draaggolf afstemmen ( CW-mode). Het bleek USB te zijn .
De eerste poging kreeg ik éénmalig een station te zien met een bestaande call . Dit is niet zo verwonderlijk omdat er een lijst aanwezig is waar JT65 een opzoeking in doet en er de beste " match" uithaalt .
Achteraf gezien zal dit niet juist geweest zijn , want ik ontdekte na een nachtje slapen dat ik verkeerd bezig was .De tuner gebruikt bovenmenging waardoor de normale gebruikte USB mode in LSB terechtkomt op mijn TS440S.
Dit weekend was eigenlijk ideaal om een poging te wagen . Het was EME ARRL contest , dus de grote kanonnen zouden wel aanwezig zijn  en ik heb vrij zicht naar het oosten ( s'avonds ) en naar het westen ( s'morgens) . Met vrij zicht bedoel ik dat de horizon zichtbaar is en dat ik daardoor de antenne niet moet eleveren.Trouwens veel draaien moet ik niet doen en ge zijt toch zoet voor enkele uren .

De eerste dag dus niet veel gevangen . De tweede dag ging het beter , je begint stilaan de soft te doorgronden en de opstelling te kennen . Eén van de nadelen van die bovenmenging is dat ik ook telkens de juiste frequentie moet berekenen . Bij stijgende frequentie op 2m daal ik op de achterzet .
En toen begonnen de signalen binnen te rollen . Té sterk naar mijn goesting . Dit kon niet waar zijn . En het was ook niet waar . Het waren normale aardse verbindingen van enkele honderden km's via tropo denk ik .
Het waren vooral Duitsers en Engelsen en hier en daar een Hollander .Ondertussen had ik nog wat bijgeleerd .
Eén van de parameters geeft de delta T ( tijd) aan tussen het uitgezonden signaal en het ontvangen signaal .Dit kan het programma doen omdat het in strikte en strenge tijdsslots werkt .
Als je een signaal van de maan ontvangt moet dat minimaal 2.5 sec onderweg zijn , dan pas kan je zeker zijn dat het via de maan komt . Als je aardse signalen rechtstreeks ontvangt krijg je een DT van 0.1 sec of zoiets.
Dus de eerste zorg vóór dat je begint is het synchroniseren van je PC klok met een tijdserver ( ik gebruik het KMI) of nog beter met een atoomklok in je shack of een afgeleid signaal  van DCF77 of GPS.

Als je een tijdserver gebruikt , die synchroniseert echter om de 12 uur of zo ,of je moet het manueel doen . Ik heb echter een methode gevonden dat je het automatisme kan terugbrengen naar een zelf in te stellen waarde in je windows-register. Ik sta nu op 4 uur .

Heb ik nu wat " gevangen "?
Wel er is één signaal dat er 3.6 sec heeft over gedaan en die normaal ver weg zit .De klok was toen nog niet gesynchroniseerd ( was zo slim nog niet op dat moment) . Maar het zou kunnen en het signaal was ook zwak .
Ik vond het een fantastische leerschool en wil er in de toekomst nog verder mee doen .
Eerste doel is nu een préamp bouwen van goede kwaliteit en een goede  ruisfaktor .

Hierbij nog een snapshot van het moment van het mogelijkse eerste teruggekaatst maansignaal dat ik ontvangen heb ( met eenvoudige middelen)

U ziet de DT van 3.6s en daarna de lijn  DJ6AG    RX1AS   K048   000  1 0
Dit is RX1AS die antwoordt op DJ6AG en zijn QTH locator meegeeft. Daarna zie je OOO , wat gebruikelijk is bij EME  en een 1 en een 0  . Die 1 wil zeggen dat de soft decision decoding geslaagd is .
Maar wat vooral van belang is in deze context , is dat de uitzending daarboven waar DJ6AG RX1AS aanroept er een DT is van 1 sec ( zou kleiner moeten zijn omdat dit over de aarde komt , maar ik was nog niet gesynchroniseerd met de timeserver).
Als je nu de DT van DJ6AG aftrekt van RX1AS kom je wel aan 2.6 sec wat de normale heen en weer tijd is met de maan .

Dus , ik denk dat ik hier prijs heb.

De witte stipjes onderaan rechts naast de dikke streep is dus de JT65B mode. Elk stipje stelt een andere toon voor .Dit is dus een vet aards signaal van de Duitser .

Nog een uittreksel uit de chat-log.
In de rood-omkaderde regel  de bevestiging van DJ6AG met RX1AS. Daarna zie je zijn call gevolgd door een uitleg wat hij gebruikt . Hier dus een 4WL ( beam van 4 golflengtes , omdat hoofdzakelijk de boomlengte de winst bepaalt !) en 300 , het vermogen dat hij gebruikt .

Wordt vervolgd .....